تاریخ علوم قرآنتاریخ علوم قرآن، دوره‌های برجسته در تحولات علوم قرآن است. ۱ - سه دوره علوم قرآناز نظر تاریخی، علوم قرآن سه دوره مشخص دارد: ۱.۱ - دوره اولدوره نخست از زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آغاز می‌شود و تا آخر قرن اول ادامه می‌یابد. در این دوره، هیچ یک از علوم قرآنی به صورت علم مستقلی در نیامده‌اند؛ اما صحابه و تابعین، از علوم قرآنی آگاهی کافی داشته، به آن اهتمام می‌ورزیدند. ۱.۲ - دوره دومدوره دوم که به دوره عهد تدوین علوم قرآن مشهور است، از اواخر قرن اول شروع شد و نخستین شخصی که درباره قرائت، کتاب تصنیف کرد، یحیی بن یعمر (متوفای ۸۹ ق) است. عده‌ای این دوره را اوایل قرن دوم تا قرن هفتم دانسته‌اند؛ اما کتاب البرهان فی علوم القرآن تالیف علی بن ابراهیم سعید، ظاهرا در تاریخ ۴۳۰ق تالیف شده است. بنابراین، پایان این دوره، قرن پنجم خواهد بود. هرچند برخی از کتاب‌های علوم قرآن در قرن دوم یا سوم تالیف شده‌اند، اما در این دوره، اصطلاح علوم قرآن هنوز شایع و رایج نبوده است. ۱.۳ - دوره سومدوره سوم که از اوایل قرن پنجم آغاز می‌شود و تا قرن دهم ادامه می‌یابد، دوره نضج علوم قرآن به عنوان یک فن مدون است. آغازگر این دوره در قرن پنجم، حوفی و پایان بخش آن جلال الدین سیوطی است. [۱]
خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۱۴۷۹-۱۴۸۱).
[۴]
معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص(۱۶-۳۷).
[۵]
عطار، داود، آشنایی باعلوم قرآن، ص(۲۷-۳۸).
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تاریخ علوم قرآن». |